អង្គការសហប្រជាជាតិ ថា “ការបញ្ចប់នៃជំងឺអេដស៍” នៅតែអាចធ្វើទៅបាននៅឆ្នាំ២០៣០

បរទេស៖ អង្គការសហប្រជាជាតិបានទទូចកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា “ការបញ្ចប់នៃជំងឺអេដស៍” នៅតែអាចធ្វើទៅបាននៅឆ្នាំ២០៣០ ប៉ុន្តែបានព្រមានថាជំងឺរាតត្បាតដ៏សាហាវបំផុតរបស់ពិភពលោកអាចត្រូវបានបញ្ឈប់បានលុះត្រាតែមេដឹកនាំចាប់យកឱកាសនោះ។

ទីភ្នាក់ងារ UNAIDS បានឲ្យដឹងថា “ជំងឺអេដស៍អាចនឹងត្រូវបញ្ចប់ត្រឹមឆ្នាំ២០៣០” ខណៈដែលខ្លួនបានគូសបញ្ជាក់អំពីផែនទីបង្ហាញផ្លូវនៃការវិនិយោគ ការការពារ និងការព្យាបាលដោយផ្អែកលើភស្តុតាង និងការដោះស្រាយវិសមភាពដែលកំពុងរារាំងការវិវឌ្ឍន៍បច្ចុប្បន្ន។

UNAIDS បានបន្តថា ការបញ្ចប់ជំងឺរាតត្បាតគឺជាជម្រើសនយោបាយ និងហិរញ្ញវត្ថុ។ នាយកប្រតិបត្តិ Winnie Byanyima បានឲ្យដឹងថា “ភាពជោគជ័យគឺអាចធ្វើទៅបាននៅក្នុងទសវត្សរ៍នេះ”។

អង្គការសហប្រជាជាតិបានដាក់ចេញជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០១៥ គោលដៅនៃការបញ្ចប់ជំងឺអេដស៍ជាការគំរាមកំហែងសុខភាពសាធារណៈនៅឆ្នាំ២០៣០។

នាយកប្រតិបត្តិ Winnie Byanyima បានបន្តថា វឌ្ឍនភាពដ៏អស្ចារ្យបំផុតលើមេរោគអេដស៍ ដែលជាមេរោគបង្កជំងឺអេដស៍ កំពុងត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងប្រទេស និងតំបន់ដែលបានបណ្តាក់ទុនយ៉ាងខ្លាំង។

លោកស្រីបានលើកឡើងពីភាគខាងកើត និងភាគខាងត្បូងនៃទ្វីបអាហ្រ្វិក ជាកន្លែងដែលការឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មីបានធ្លាក់ចុះ ៥៧ ភាគរយចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១០។

Botswana, Eswatini, Rwanda, Tanzania និង Zimbabwe បានសម្រេចនូវអ្វីដែលគេហៅថា គោលដៅ ៩៥-៩៥-៩៥ រួចហើយ។

នេះមានន័យថា ៩៥ ភាគរយនៃអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ដឹងពីស្ថានភាពរបស់ពួកគេ។ ៩៥ ភាគរយនៃអ្នកដែលដឹងថាខ្លួនមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍ គឺកំពុងទទួលការព្យាបាលដោយថ្នាំប្រឆាំងមេរោគអេដស៍សង្គ្រោះជីវិត។ ហើយ ៩៥ ភាគរយនៃមនុស្សដែលកំពុងព្យាបាលសម្រេចបាននូវការបង្ក្រាបមេរោគ។

យ៉ាង​ហោច​ណាស់​មាន​ប្រទេស​ចំនួន ១៦​ផ្សេង​ទៀត​ជិត​សម្រេច​បាន​គោលដៅ​ហើយ។

ពួកគេរាប់បញ្ចូលទាំងប្រាំបីនៅអនុតំបន់សាហារ៉ាអាហ្រ្វិក ដែលជាតំបន់ដែល ៦៥ ភាគរយនៃអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍រស់នៅ និងប្រទេសដាណឺម៉ាក គុយវ៉ែត និងប្រទេសថៃ។

នៅក្នុងរបាយការណ៍មួយ UNAIDS បានឲ្យដឹងថា កាលពី ២ ទសវត្សរ៍មុន ការរាតត្បាតជំងឺអេដស៍ជាសាកលហាក់ដូចជាមិនអាចបញ្ឈប់បានទេ ដោយមានមនុស្សជាង ២.៥ លាននាក់បានទទួលមេរោគអេដស៍ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយជំងឺអេដស៍បានឆក់យកជីវិតមនុស្ស ២ លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។

ឥឡូវនេះមានឱកាសដើម្បីបញ្ចប់ជំងឺអេដស៍ដោយការបង្កើនឆន្ទៈនយោបាយដោយការវិនិយោគក្នុងការឆ្លើយតបប្រកបដោយនិរន្តរភាពចំពោះមេរោគអេដស៍ តាមរយៈការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទាននូវអ្វីដែលសំខាន់បំផុត៖ ការការពារ និងការព្យាបាលមេរោគអេដស៍ផ្អែកលើភស្តុតាង សមាហរណកម្មប្រព័ន្ធសុខាភិបាល ច្បាប់មិនរើសអើង សមភាពយេនឌ័រ និងសហគមន៍ផ្តល់សិទ្ធិអំណាច។

UNAIDS បានបន្តថា នៅឆ្នាំ២០២២ មនុស្ស ៣៩ លាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោកកំពុងរស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍ ដែលក្នុងនោះ ២៩.៨ លាននាក់កំពុងទទួលបានការព្យាបាលដោយថ្នាំប្រឆាំងមេរោគអេដស៍។ អ្នក​បាត់​ខ្លួន​នោះ​រួម​មាន​កុមារ​ចំនួន ៦៦០.០០០​នាក់។

ចំនួននៃការព្យាបាលប្រឆាំងមេរោគអេដស៍បានកើនឡើងជិតបួនដងពី ៧.៧ លានក្នុងឆ្នាំ ២០១០។

លើសពីនេះ ៨២ ភាគរយនៃស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និងបំបៅដោះកូនដែលរស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍ មានលទ្ធភាពទទួលបានការព្យាបាលប្រឆាំងមេរោគអេដស៍នៅឆ្នាំ២០២២ បើធៀបនឹង ៤៦ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ២០១០ ដែលនាំឱ្យមានការធ្លាក់ ចុះ ៥៨ ភាគរយនៃការឆ្លងមេរោគថ្មីចំពោះកុមារ។

មនុស្សប្រហែល ១.៣ លាននាក់បានឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មីកាលពីឆ្នាំមុនធ្លាក់ចុះ ៥៩ ភាគរយពីកម្រិតខ្ពស់បំផុតក្នុងឆ្នាំ១៩៩៥។

ទន្ទឹមនឹងនេះដែរមនុស្ស ៦៣០,០០០ នាក់បានស្លាប់ដោយសារជំងឺដែលទាក់ទងនឹងជំងឺអេដស៍។

របាយការណ៍បានឲ្យដឹងថា ជារួម ចំនួននៃការស្លាប់ដែលទាក់ទងនឹងជំងឺអេដស៍ត្រូវបានកាត់បន្ថយចំនួន ៦៩ ភាគរយចាប់តាំងពីកម្រិតខ្ពស់បំផុតក្នុងឆ្នាំ២០០៤។

នាយកប្រតិបត្តិ Winnie Byanyima បានឲ្យដឹងថា ការបញ្ចប់នៃជំងឺអេដស៍គឺជាឱកាសមួយ សម្រាប់អ្នកដឹកនាំនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះត្រូវបានគេចងចាំថាជា អ្នកដែលបញ្ឈប់ការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតដ៏សាហាវបំផុតរបស់ពិភពលោក។

យើងមានក្តីសង្ឃឹម ប៉ុន្តែវាមិនមែនជាសុទិដ្ឋិនិយមដែលធូរស្រាលទេ ដែលអាចនឹងកើតមាន ប្រសិនបើអ្វីៗទាំងអស់កំពុងឆ្ពោះទៅមុខដូចដែលវាគួរតែមាន។ ផ្ទុយទៅវិញ វាគឺជាក្តីសង្ឃឹមដែលចាក់ឫសក្នុងការមើលឃើញឱកាសជោគជ័យ ដែលជាឱកាសដែលពឹងផ្អែកលើសកម្មភាព។

ការផ្តល់មូលនិធិសម្រាប់មេរោគអេដស៍បានធ្លាក់ចុះមកវិញនៅឆ្នាំ២០២២ មកនៅត្រឹម ២០.៨ ពាន់លានដុល្លារ នៅជុំវិញកម្រិតដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០១៣ ហើយតិចជាង ២៩.៣ ពាន់លានដុល្លារដែលត្រូវការនៅឆ្នាំ២០២៥។

ទីភ្នាក់ងារ UNAIDS បានឲ្យដឹងថា ខណៈពេលដែលប្រទេសចំនួនប្រាំបានកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទដូចគ្នានៅឆ្នាំ២០២២ និង ២០២៣ ច្បាប់ដែលដាក់ទោសមនុស្សពីចំនួនប្រជាជនសំខាន់ៗ ឬអាកប្បកិរិយារបស់ពួកគេ នៅតែមាននៅក្នុងប្រទេសជាច្រើន។

ទីភ្នាក់ងារ UNAIDS បានបន្ថែមថា ជំងឺរាតត្បាតមេរោគអេដស៍នៅតែបន្តប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជនសំខាន់ៗច្រើនជាងប្រជាជនទូទៅ។នៅឆ្នាំ២០២២ បើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងមនុស្សពេញវ័យដែលមានអាយុពី ១៥-៤៩ ឆ្នាំក្នុងប្រជាជនទូទៅ អត្រាប្រេវ៉ាឡង់មេរោគអេដស៍គឺខ្ពស់ជាង ១១ ដងក្នុងចំណោមបុរសដែលរួមភេទជាមួយបុរស។ ខ្ពស់ជាងបួនដងក្នុងចំណោមអ្នករកស៊ីផ្លូវភេទ; ខ្ពស់ជាង ៧ ដងក្នុងចំណោមអ្នកដែលចាក់ថ្នាំ; និងខ្ពស់ជាង ១៤ ដងក្នុងចំណោមអ្នកប្តូរភេទ។

ប្រភព៖ Medical Press

ប្រែសម្រួលដោយ៖ {ឡាយ លីហួ}